Học chăm – Thư viện tài liệu học tập miễn phí dành cho học sinh
Để hiểu hơn về những ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật, trong bài viết này chúng tôi sẽ đi giải quyết những câu hỏi lý thuyết cùng một số dạng bài tập cơ bản trong phần này.
A: Câu hỏi lý thuyết
Câu 1: Quan sát hình trên và trả lời các câu hỏi sau:
– Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có lợi gì so với thực vật sống riêng rẽ?
Gợi ý làm bài:
Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có tác dụng giảm bớt sức thổi của gió, làm cây không bị đổ.
– Trong điều kiện tự nhiên, động vật sống thành bày đàn có lợi gì?
Gợi ý làm bài:
Động vật sống thành bầy đàn có lợi trong việc tìm kiếm được nhiều thức ăn hơn, phát hiện kẻ thù nhanh hơn và tự vệ tốt hơn.
Câu 2: Hãy tìm câu trả lời đúng trong các câu sau:
– Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm tăng khả năng cạnh tranh giữa các cá thể.
– Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm cho nguồn thức ăn cạn kiệt nhanh chóng.
– Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm khả năng cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt thức ăn trong rừng.
Gợi ý làm bài:
Câu trả lời đúng là: Hiện tượng cá thể tách ra khỏi nhóm làm giảm khả năng cạnh tranh giữa các cá thể, hạn chế sự cạn kiệt thức ăn trong rừng.
3. Trong các ví dụ sau đây, quan hệ nào là hỗ trợ hoặc đối địch?
Gợi ý làm bài:
– Cộng sinh: tảo và nấm trong địa y; vi khuẩn trong nốt sần của rễ cây đậu.
– Hội sinh: cá ép và rùa; địa y bám trên cành cây.
– Cạnh tranh: lúa và cỏ dại; dê và bò.
– Kí sinh: rận, bét kí sinh trên trâu, bò; giun đũa kí sinh trong cơ thể người.
– Sinh vật ăn sinh vật ăn sinh vật khác: hươu, nai và hổ; cây nắp ấm và côn trùng.
4.Sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối địch của các sinh vật khác loài là gì?
Gợi ý làm bài:
Quan hệ hỗ trợ là mối quan hệ có lợi ( hoặc ít nhất không có hại) cho tất cả sinh vật.
Trong quan hệ đối địch, một bên là sinh vật được lợi còn bên kia bị hại, hoặc cả hai cùng bị hại.
B: Bài tập
1. Các sinh vật cùng loài hỗ trợ và cạnh tranh lẫn nhau trong những điều kiện:
+ Hỗ trợ khi sinh vật sống với nhau thành nhóm tại nơi có diện tích (hoặc thể tích) hợp lí và có nguồn sống đầy đủ.
+ Cạnh tranh khi gặp điều kiện bất lợi như số lượng cá thể quá cao dẫn tới thiếu thức ăn, nơi ở…
2. Quan hệ giữa các cá thể trong hiện tượng tự tỉa ở thực vật là mối quan hệ gì? Trong điều kiện nào hiện tượng tự tỉa diễn ra mạnh mẽ?
Tự tỉa ở thực vật là kết quả của cạnh tranh cùng loài và cả khác loài, xuất hiện mạnh mẽ khi cây mọc nơi thiếu ánh sáng.
3. Hãy tìm thêm các ví dụ minh họa quan hệ hỗ trợ đối địch của các sinh vật khác loài. Trong các ví dụ đó, những sinh vật nào là sinh vật được lợi hoặc bị hại?
Quan hệ đối địch:
– Trong ruộng lúa có nhiều loài cỏ dại gây hại cho lúa, sâu rầy gây hại cho lúa.
– Bọ dừa phá hoại vườn dừa làm năng suât vườn dừa giảm.
Quan hệ hỗ trợ: •
Trong vườn xen canh dừa và chuối. Dừa che mát, chắn bớt gió cho chuôi, ngược lại chuôi che mát, giử ẩm cho đát ờ gốc dừa.
4. Trong thực tiễn sản xuất, cần phải làm gì để tránh sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể sinh vật, làm giảm năng suất vật nuôi, cây trồng?
Cần trồng cây và nuôi động vật với mật độ hợp lí, áp dụng các kĩ thuật tỉa thưa đối với thực vật hoặc tách đàn đối với động vật khi cần thiết, cung cấp thức ăn đầy đủ và vệ sinh môi trường sạch sẽ.
Chúng tôi đã khái quát những câu hỏi lý thuyết cùng bài tập cơ bản nhất của phần ảnh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật. Chúc các bạn tham khảo hiệu quả!
