Home / Tài liệu môn Địa lý / Địa lý lớp 10 / Đề thi học sinh giỏi môn Địa lý lớp 10 / Bộ đề câu hỏi ôn thi học sinh giỏi phần vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển, và phân bố ngành giao thông vận tải (Đề số 1)

Bộ đề câu hỏi ôn thi học sinh giỏi phần vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển, và phân bố ngành giao thông vận tải (Đề số 1)

ĐỀ THI VÀ ĐÁP ÁN

Câu 1. Nêu vai trò và đặc điểm của ngành giao thông vận tải.

Đáp án

a) Vai trò
– Giao thông vận tải tham gia vào việc cung ứng vật tư kĩ thuật, nguyên liệu, năng lượng cho các cơ sở sản xuất và đưa sản phẩm đến thị trường tiêu thụ, giúp cho các quá trình sản xuất xã hội diễn ra liên tục và bình thường.
– Giao thông vận tải phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân, giúp cho các hoạt động sinh hoạt được thuận tiện.
– Giao thông vận tải thực hiện các mối liên hệ kinh tế, xã hội giữa các địa phương.
– Những tiến bộ của giao thông vận tải có tác động to lớn làm thay đổi sự phân bố sản xuất và phân bố dân cư trên thế giới.
– Ngành giao thông vận tải phát triển góp phần thúc đẩy hoạt động kinh tế, văn hóa ở những vùng núi xa xôi, củng cố tính thống nhất của nền kinh tế, tăng cường sức mạnh quốc phòng của đất nước và tạo nên mối giao lưu kinh tế giữa các nước trên thế giới.
b) Đặc điểm
– Sản phẩm của ngành giao thông vận tải chính là sự chuyên chở người và hàng hóa. Chất lượng của sản phẩm dịch vụ này được đo bằng tốc độ chuyên chở, sự tiện nghi, sự an toàn cho hành khách và hàng hóa,…
– Tiêu chí đánh giá khối lượng dịch vụ của hoạt động vận tải là: khối lượng vận chuyển (tức số hành khách và số tấn hàng hóa được vận chuyển), khối lượng luân chuyển (tính bằng người.km và tấn.km) và cự ly vận chuyển trung bình (tính bằng km).

Câu 2. Tại sao nói “Những tiến bộ của ngành giao thông vận tải đã có tác động to lớn làm thay đổi sự phân bố sản xuất và phân bố dân cư trên thế giới”?

Đáp án

Nói “Những tiến bộ của ngành giao thông vận tải đã có tác động to lớn làm thay đổi sự phân bố sản xuất và phân bố dân cư trên thế giới” vì:
– Những tiến bộ của ngành giao thông vận tải đã mở rộng các mối liên hệ vận tải và đảm bảo sự giao thông thuận tiện hơn giữa các địa phương trên thế
giới. Những tiến bộ về khoa học kĩ thuật và quản lí làm cho tốc độ vận chuyển người và hàng hóa tăng lên, chi phí và thời gian vận chuyển giảm xuống, trong khi đó mức độ tiện nghi và an toàn tăng lên.
– Việc các cơ sở sản xuất đặt ở vị trí gần các tuyến giao thông vận tải lớn, các đầu mối giao thông vận tải cũng đồng nghĩa là gần nguồn nguyên liệu và nơi tiêu thụ, góp phần làm giảm chi phí vận chuyển. Từ đó ảnh hưởng sâu sắc tới bức tranh phân bố của nhiều ngành sản xuất, nhất là các ngành đòi hỏi nhiều chi phí vận tải trong cơ cấu giá thành sản phẩm.
– Những xu hướng mới trong phân bố công nghiệp trên thế giới là các trung tâm công nghiệp lớn gắn liền với các cảng và sự phân bố công nghiệp hướng mạnh hơn tới các vùng ven biển. Dân CƯ lại không cần sống tập trung gần các công sở nơi họ làm việc hay gần các trung tâm thành phố, nơi cung cấp các dịch vụ đa dạng. Họ có thể sống xa hơn tại các vùng ngoại thành, cách nơi làm việc hàng chục km mà vẫn đi về hằng ngày nhờ sự phát triển của ngành giao thông vận tải. Chính điều này làm cho các thành phố lớn có thể trải rộng trên không gian và phát triển nhanh. Còn ở các vùng xa xôi, hẻo lánh, cũng nhờ có giao thông vận tải mà có thể di dân với quy mô lớn đến khai khẩn tài nguyên,…

>> Xem thêm:  Đề thi ôn luyện học sinh giỏi tỉnh Địa lý 10 phần Sóng. Thủy triều. Dòng biển

Câu 3. Ý nghĩa của việc tính cự ly vận chuyển trung bình. Tại sao trong cơ cấu khối lượng hàng hóa vận chuyển, đường ô tô chiếm tỉ trọng lớn nhất còn trong cơ cấu khối lượng hàng hóa luân chuyển thì đường biển chiếm tỉ trọng cao nhất?

Đáp án

* Ỷ nghĩa: Cự ly vận chuyển trung bình là tỉ số giữa khối lượng luân chuyển và khối lượng vận chuyển tính bằng km. Cự ly vận chuyển trung bình chính là quãng đường dùng làm căn cứ để tính giá cước vận tải và giá vé.
* Trong cơ cấu khối lượng hàng hóa vận chuyển, đường ô tô chiếm tỉ trọng lớn nhất còn trong cơ cấu khối lượng hàng hóa luân chuyển thì đường biển chiếm tỉ trọng cao nhất vì:
– Trong vận chuyển hàng hóa, đường ô tô chiếm tỉ trọng lớn nhất vì:
+ Loại đường này có nhiều Ưu điểm: cơ động, tiện lợi, thích nghi với mọi điều kiện địa hình, vận chuyển hàng hóa nặng, tốc độ nhanh, là phương tiện trung gian cho nhiều loại hình vận tải khác.
+ So với các phương tiện vận tải khác: đường sắt phải hoạt động trên đường ray cố định; đường sông tốc độ chậm và chỉ hoạt động những vùng có sông ngòi; đường hàng không trọng tải thấp, giá thành cao.
– Trong luân chuyển hàng hóa, đường biển chiếm tỉ trọng lớn nhất vì nó chủ yếu vận chuyển trên các tuyến đường quốc tế với chiều dài lớn.

Câu 4. Phân biệt sự khác nhau giữa khối lượng vận chuyển và khối lượng luân chuyển.

Đáp án

– Khối lượng vận chuyển:
+ Là khối lượng hàng hóa hoặc hành khách được vận chuyển đi.
+ Đơn vị tính: tân, triệu tấn hoặc nghìn người, triệu lượt người.
– Khối lượng luân chuyển:
+ Là khối lượng hàng hóa, hành khách vận chuyển tính trên cơ sở chiều dài đoạn đường.
+ Đơn vị tính: triệu tấn.km hoặc triệu lượt người.km.

Câu 5. Trình bày các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải.

Đáp án

* Điều kiện tự nhiên
– Điều kiện tự nhiên quy định sự có mặt và vai trò của một số loại hình vận tải.
– Điều kiện tự nhiên có ảnh hưởng lớn đến công tác thiết kế và khai thác các công trình giao thông vận tải. Không những thế, để khắc phục điều kiện tự nhiên không thuận lợi, chi phí xây dựng cũng lớn hơn nhiều.
– Khí hậu và thời tiết có ảnh hưởng sâu sắc tới hoạt động của các phương tiện vận tải.
* Điều kiện kinh tế – xã hội
– Sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế quốc dân có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển và phân bố, cũng như sự hoạt động của ngành giao thông vận tải.
+ Trước hết, các ngành kinh tế khác là khách hàng của ngành giao thông vận tải. Tình hình phân bố các cơ sở công nghiệp, trình độ phát triển kinh tế của các vùng, quan hệ kinh tế giữa nơi sản xuất và nơi tiêu thụ quy định mật độ mạng lưới giao thông vận tải, các loại hình vận tải, hướng và cường độ của các luồng vận chuyển.
+ Sự phát triển của ngành cơ khí vận tải, công nghiệp xây dựng cho phép duy trì và tăng cường cơ sở vật chất kĩ thuật của ngành giao thông vận tải.
– Phân bố dân cư, đặc biệt là sự phân bố các thành phố lớn và các chùm đô thị có ảnh hưởng sâu sắc tới vận tải hành khách, nhất là vận tải bằng ô tô.

>> Xem thêm:  Đề thi thử số 1 chuyên đề địa lí dân cư phần dân số và sự gia tăng dân số (Địa lý 10)

Câu 6. Tại sao người ta nói: Để phát triển kinh tế -văn hóa miền núi, giao thông vận tải phải đi trước một bước?

Đáp án 

– Giao thông vận tải ở miền núi được phát triển sẽ thúc đẩy sự giao lưu giữa các địa phương ở miền núi vốn có nhiều trở ngại do địa hình, giữa miền núi với đồng bằng, nhờ thế sẽ giúp phá được thế “cô lập”, “tự cấp tự túc” của nền kinh tế.
– Sẽ có điều kiện khai thác các tài nguyên thế mạnh to lớn của miền núi, hình thành được các nông, lâm trường, thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp, đô thị, thúc đẩy sự thu hút dân cư từ đồng bằng lên miền núi.
— Như vậy, sẽ thúc đẩy sự phân công lao động theo lãnh thổ, hình thành cơ cấu kinh tế ở miền núi. Các hoạt động dịch vụ (kể cả văn hóa, giáo dục, y tế) cũng có điều kiện phát triển.

Câu 7. Cho biết ý nghĩa của tuyến đường Hồ Chí Minh của nước ta.

Đáp án

– Đây là tuyến đường bộ quan trọng nối liền Bắc — Nam dọc theo phía tây của đất nước, giảm được thiệt hại do mưa bão, lũ lụt.
– Thúc đẩy kinh tế trung du, miền núi nước ta phát triển.
– Kinh tế – xã hội phát triển cần mở rộng giao thông.
– Kêu gọi đầu tư nước ngoài trong xu hướng toàn cầu hóa.
– Có ý nghĩa lịch sử.
– Thực hiện mối giao lưu kinh tế giữa đồng bằng và miền núi. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của miền núi, xóa dần sự chênh lệch giữa đồng bằng và miền núi.
– Hiện tại, giải quyết nhiều việc làm. Đây là con đường chiến lược.
Một số chuyên mục hay của Địa lý lớp 10:

Check Also

nu sinh dak lak xinh 15 040142 310x165 - Bộ đề câu hỏi ôn thi học sinh giỏi phần vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển, và phân bố ngành giao thông vận tải (Đề số 3)

Bộ đề câu hỏi ôn thi học sinh giỏi phần vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển, và phân bố ngành giao thông vận tải (Đề số 3)

ĐỀ THI VÀ ĐÁP ÁN Câu 16. Điều kiện tự nhiên ảnh hưởng đến sự …

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *