Học chăm – Thư viện tài liệu học tập miễn phí dành cho học sinh
ĐỀ SỐ 19(Đề thi HSG lớp 12, Thanh Hoá năm 2013 -2014) Câu 1 (4,0 điểm)Lập bảng so sánh về hai tổ chức cách mạng theo khuynh hướng vô sản và khuynh hướng dân chủ tư sản ở nước ta trước khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam theo các nội dung sau: Tên tổ chức, thời gian thành lập, tôn chỉ mục đích, thành phần tham gia, địa bàn hoạt động, kết quả. Câu 2 (5,0 điểm)Qua diễn biến chính của khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền năm 1945 ở nước ta, hãy rút ra đặc điểm về hình thái khởi nghĩa và tính chất của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Câu 3 (5,0 điểm)Trình bày tóm lược ba chiến thắng quân sự lớn của quân đội ta để thấy được những bước phát triển của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 – 1954). Câu 4 (3,0 điểm) Hãy hoàn thành bảng niên biểu các sự kiện thuộc nội động phần lịch sử thế giới sau:
|
Câu 5 (3,0 điểm)Hội nghị I-an-ta (2/1945) diễn ra trong hoàn cảnh lịch sử nào? Nội dung và ý nghĩa của hội nghị đó? |
HƯỚNG DẪN |
| Câu 1: So sánh về hai tổ chức cách mạng theo khuynh hướng vô sản và khuynh hướng dân chủ tư sản và nước ta trước khi thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam |
| Nội dung | Theo khuynh hướng vô sản | Theo khuynh hướng dân chủ tư sản |
|
Tên tổ chức |
Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên | Việt Nam Quốc dân đảng |
| Thời gian thành lập | Tháng 6/1925 | Ngày 25/12/1927 |
| Tôn chỉ, mục đích | Đánh đổ đế quốc Pháp và tay sai, giải phóng dân tộc (theo con đường vô sản) | Đánh đuổi giặc Pháp, đánh đổ ngôi vua, thiết lập dân quyền (theo con đường tư sản) |
| Thành phần tham gia | Thanh niên, học sinh, trí thức yêu nước | Tư sản lớp dưới, binh lính người 1 Việt trong quân đội Pháp… |
| Địa bàn hoạt động * | Rộng khắp cả nước | Chủ yếu ở Bắc kì |
| Kết quả | Phân hóa thành 2 tố chức cộng sản. đi đến hợp nhất thành Đảng Cộng sản Việt Nam | Sau thất bại của khởi nghĩa Yên Bái (2/1930), Việt Nam Quốc dân 1 đảng tan rã |
Câu 2. a) Khởi nghĩa từng phần (Từ tháng 3 đến giữa tháng 8/1945) |
| – Tới 9/3/1945, Nhật đảo chính Pháp… Ngày 12/3/1945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra chỉ th Nhật -Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta.. quyết định phát động cao trào kháng Nhật cứu nước làm tiền đề cho tổng khởi nghĩa.
– Ở căn cứ địa Cao – Bắc – Lạng, Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân và Cứu quốc quân cùng với quần chúng giải phóng hàng loạt xã, châu, huyện… – Đồng thời, làn sóng khởi nghĩa từng phần dâng lên ở nhiều nơi… ở Quảng Ngãi, tù chính trị nhà lao Ba Tơ nổi dậy, thành lập chính quyền cách mạng (11/3/1945)… b) Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945– Giữa tháng 8/1945, Nhật đầu hàng Đồng minh. Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã kp thời chớp thời cơ, quyết định Tổng khởi nghĩa trong cả nước… – Từ ngày 14/8/1945, khởi nghĩa nổ ra ở nhiều xã, huyện thuộc các tỉnh đồng bằng sông Hồng… Ngày 18/8/1945: Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam giành chính quyền ở tỉnh sớm nhất trong cả nước. |
| – 0 Hà Nội. ngày 19/8/1945, khởi nghĩa thắng lợi. Ngày 23/8/1945, khởi nghĩa giành thắng lợi ở Huế. Ngày 25/8/1945. Sài Gòn khởi nghĩa thắng lợi… Địa phương giành chính quyền cuối cùng là Đồng Nai Thượng và Hà Tiến ngày 28/8/1945.
– Ngày 30/8/1945, vua Bảo Đại tuyên bố thoái v, chế độ phong kiến Việt Nam sụp đổ. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội). Hồ Chủ tịch đọc Tuyên ngôn độc lập. tuyên bố nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được thành lập. c) Đặc điểm về hình thái khởi nghĩa và tính chất của Cách mạng tháng Tám năm 1945.– Đặc điểm vể hình thái khởi nghĩa: Đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa… – Tính chất của cách mạng tháng Tám năm 1945: là cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân (cách mạng tư sản dân quyền)… Câu 3. Ba chiến thắng quân sự lớn của quân đội ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp là: Việt Bắc thu – đông năm 1947, Biên giới thu – đông năm 1950, Điên Biên Phủ năm 1954.a) Chiến thắng Việt Bắc thu – đông năm 1947* Âm mưu của địch: Tháng 3/1947, Bô la e sang làm Cao uý Pháp ở Đông Dương, thực hiện kế hoạch tấn công lên Việt Bắc nhằm: Phá tan cơ quan đầu não kháng chiến của ta, tiêu diệt phần lớn bộ đội chủ lực ta… nhanh chóng kết thúc chiến tranh. * Sơ lược diễn biến: – Ngày 7/10/1947, Pháp huy động 12.000 quân chia làm 3 hướng tấn công lên Việt Bắc… Ngày 15/10/1947, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra chỉ th: Phải phá tan cuộc tấn công mùa đông của giặc Pháp… – Quân dân ta chủ động báo vây, tiến công địch… buộc chúng rút khỏi Chợ Đồn, Chợ Rã… chặn đánh trên đường số 4… phục kích nhiều trận trên sông Lô… Ngày 19/12/1947, đại bộ phận quân Pháp rút chạy khỏi Việt Bắc. * Kết quả: Ta loại khỏi vòng chiến đấu hơn 6000 tên, bắn rơi 16 máy bay… cơ quan đầu não kháng chiến được bảo vệ an toàn, bộ đội chủ lực của ta ngày càng trưởng thành b) Chiến thắng Biên giới Thu -Đông năm 1950* Âm mưu của địch: Pháp – Mĩ thực hiện kế hoạch Rơve: Tăng cường hệ thống phòng ngự trên đường số 4, thiết lập hành lang Đông – Tây… chuẩn bị tấn công lên Việt Bắc lần thứ hai… |
| * Chủ trương của ta: Tháng 6/1950, Đảng và Chính phủ quyết định mở chiến dịch Biên giới Tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, khai thông đường sang Trung Quốc và thế giới, mở rộng, củng cố căn cứ địa Việt Bắc…
* Sơ lược diễn biến: – Ngày 16/9/1950. ta tấn công Động Khê mở màn cho chiến dịch… địch buộc phải rút khỏi Cao Bằng… – Ta chủ động mai phục, chặn đánh nhiều nơi trên đường số 4 chặn đánh nhiều nơi trên đường số 4… Pháp lần lượt rút chạy khỏi Thất Khê, Na sầm… 22/10/1950. đường số 4 được giải phóng. * Kết quả: Ta loại khỏi vòng chiến đấu hơn 8000 tên địch… giải phóng một vùng biên giới Việt — Trung… chọc thủng hành lang Đông – Tây… phá vỡ thế bao vây của địch đối với căn cứ địa Việt Bắc. Kế hoạch Rơve bị phá sản. c) Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954* Âm mưu của địch: Trong tình hình kế hoạch Na va bước đầu bị phá sân, Pháp. Mi đã tập trung xây dựng Điện biên Phủ thành pháo đài bất khả xâm phạm… * Chủ trương của ta: Đầu tháng 12/1953, BỘ Chính trị Trung ương Đảng họp, thông qua kế hoạch tác chiến của BỘ Tổng tư lệnh, quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ… * Sơ lược diễn biến: chia làm 3 đợt: – Đợt 1(13/3 – 17/3/1954): đánh và tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc… – Đợt 2 (30/3 — 26/4/1954): đánh khu đông Mường Thanh (trận ác liệt ở đồi A C1) khép chặt vòng vây khu trung tâm… Đợt 3 (1/5 – 7/5/1954): tiêu diệt khu trung tâm Mường Thanh và phân khu Nam… Chiều 7/5, chiến dịch hoàn toàn thắng lợi. * Kết quả: Ta loại khỏi vòng chiến đấu 16.200 tên địch, hạ 62 máy bay… d) Ba chiến thắng trên thể hiện những bước phát triển của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946 -1954): – Chiến thắng Việt Bắc thu – đông 1947 đã đánh bại chiến lược đánh nhanh thắng nhanh, buộc địch phải chuyển sang đánh lâu dài với ta, đưa cuộc kháng chiến chuyển sang giai đoạn mới. – Chiến thắng Biên giới thu – đông 1950: Quân đội ta đã giành được thế chủ động trên chiến trường chính Bắc Bôk, mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến. – Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 đã đập tan kế hoạch Nava… làm xoay chuyển cục diện chiến tranh ở Đông Dương… đi đến kí kết Hiệp định Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh lập lại hoà bình ở Đông Dương… |
Câu 4. Bảng niên biểu các sự kiện thuộc nội động phần lịch sử thế giới: |
| TT | Thời gian | Tên sự kiện |
| 1 | 24/10/1945 | Hiến chương Liên hợp quốc có hiệu lực |
| 2 | 12/3/1947 | Học thuyết Truman ra đời |
| 3 | 8/1948 | Nhà nước Đại Hàn Dân quốc (Hàn Quốc) thành lập |
| 4 | 9/1948 | Nhà nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiến 1 thành lập |
| 5 | 1/1949 | Thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV) |
| 6 | 1/10/1949 | Nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa thành lập |
| 7 | 6/1950 – 7/1953 | Chiến tranh hai miền Nam — Bắc Triều Tiến |
| 8 | 8/8/1967 | Thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam A (ASEAN) |
| 9 | 8/1975 | Định ước Henxinki |
| 10 | 2/12/1975 | Thành lập nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào |
| 11 | 12/1989 | Mĩ và Liên Xô tuyên bộ chấm dứt Chiến tranh lạnh |
| 12 | 3/10/1990 | Nước Đức tái thống nhất |
Câu 5. a) Hoàn cảnh: |
| – Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc. Nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách được đặt ra cho phe Đồng minh: Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít; Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh; Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước thắng trận.
– Trong bộĩ cảnh trên, Hội nghị quốc tế tại I-an-ta (Liên Xô) được triệu tập từ ngày 4 đến ngày 11/2/1945 với sự tham dự của nguyên thủ ba cường quốc: Liên Xô, Mỹ và Anh… bị) Nội dung: – Thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản… Liên Xô sẽ tham chiến chống Nhật ở châu Á. – Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hoà bình và an ninh thế giới. – Thoả thuận về việc đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á… |
Ý nghĩa: Những quyết định của Hội nghị I-an-ta cùng những thỏa thuận sau đó của ba cường quốc trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới sau chiến tranh, thường được gọi là Trật tự hai cực I-an-ta…
Những chuyên mục hay của Lịch sử lớp 12:
